EEG (of voluit: elektro-encefalografie) wordt gebruikt in het Babylab om meer inzicht te krijgen in de reactie van de hersenen op bepaalde (talige) stimuli. Tijdens een EEG-onderzoek wordt er een speciale muts op het hoofd van het kind geplaatst, waar vervolgens sensoren aan bevestigd worden. Middels deze sensoren kan de hersenactiviteit gemeten worden.

Wat is een EEG-onderzoek?

In onze hersenen bevinden zich zo’n 100 miljard zenuwcellen, welke ‘neuronen’ worden genoemd. Deze neuronen communiceren voortdurend met elkaar door middel van actiepotentialen, waarbij de ene neuron elektrische signalen vuurt naar de andere neuron. Op deze manier wordt informatie in rap tempo verspreid door de hersenen en de rest van het lichaam.
Wanneer de hersenen geconfronteerd worden met een bepaalde stimulus, bijvoorbeeld een bepaald geluid of een andere gebeurtenis, vindt er gelijktijdig een grote hoeveelheid actiepotentialen plaats doordat neuronen in grote getalen tegelijkertijd vuren als reactie op de gebeurtenis of stimulus. Dit noemen we ERP’s, of ‘event-related potentials’. Een ERP reflecteert de verwerking van een bepaalde stimulus in het brein in een tijdspanne van enkele milliseconden.
Door sensoren op de hoofdhuid van de proefpersoon te plaatsen en deze sensoren te bevestigen aan een elektronische versterker, kan deze elektrische activiteit in de hersenen gemeten worden. De output die we hiervan krijgen zijn zogenaamde ‘hersengolven’. Tijdens de onderzoeken in het Babylab kijken we hierbij met name naar de ERP’s die volgen op specifieke aangeboden stimuli. Door te kijken naar verschillen in ERP’s die volgen op verschillende soorten stimuli, kunnen we een hoop te weten komen over de taalverwerking bij hele jonge kinderen.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd?

Testleider plaatst de sensoren op het kapje. Fotograaf: Ed van Rijswijk

Tijdens een EEG-onderzoek wordt een soort mutsje op het hoofd van uw kind geplaatst waaraan de sensoren worden bevestigd. Om ervoor te zorgen dat het signaal zo helder mogelijk is, wordt er gebruik gemaakt van een speciale geleidende gel. Deze gel is een mengsel van zout en water, en zal voorafgaand aan het onderzoek op het polsje van uw kind geplaatst worden om te testen of er geen allergische reactie volgt. Om de elektrische activiteit in de hersenen zo helder mogelijk te kunnen meten, is het van belang dat het haar van uw kind schoon is, d.w.z. vrij van gel en andere haarproducten.
Tijdens het onderzoek zit het kind doorgaans op uw schoot of in een kinderstoeltje naast u, terwijl er op de achtergrond verschillende auditieve stimuli te horen zullen zijn. Meestal zal het kind geen taak hebben, maar zal er afleiding zijn in de vorm van speelgoed of een kinderfilm. Uw kind hoeft dus niet altijd per se stil te zitten gedurende het onderzoek.

Waarom EEG?

EEG is een unieke methode waarbij onderzoekers de mogelijkheid hebben om in het brein te kijken van hele jonge kinderen. In vergelijking met andere beeldvormingstechnieken – zoals fMRI of PET – is EEG een zeer kindvriendelijke methode, aangezien het niet-invasief is en weinig inspanning vraagt van de proefpersoon. Zo is het bijvoorbeeld minder belangrijk dat kinderen stil blijven zitten, worden er geen objecten of vloeistoffen ingebracht in het lichaam en is er geen risico op straling. Bovendien geeft EEG ons de mogelijkheid om de reactie van het brein op verschillende talige stimuli te bekijken, nog vóórdat het kind zelf taal kan produceren.

Kind is aan het spelen tijdens het EEG-onderzoek. Fotograaf: Ed van Rijswijk

Is het schadelijk voor mijn kind?

Er zijn geen risico’s verbonden aan een EEG-onderzoek. EEG-onderzoeken zijn pijnloos, en uw kind zal geen schokken ervaren of blootgesteld worden aan straling. Voorafgaand aan ieder EEG-onderzoek zal eerst getest worden of uw kind een allergische reactie vertoond op de gel die gebruikt wordt voor de sensoren. Deze gel is een oplossing van enkel zout en water, waardoor de kans op een allergische reactie minimaal is.
Een nadeel van het onderzoek is dat uw kind het mogelijk vervelend vindt om het mutsje op zijn/haar hoofd te hebben, waardoor het zou kunnen gaan huilen of aan de sensoren kan gaan trekken. Wij zullen echter altijd onze uiterste best doen om de procedure zo aangenaam mogelijk te maken voor uw kind. Indien uw kind echt niet mee wilt werken, zal het onderzoek altijd afgebroken worden.

Wat kunnen we met de resultaten?

In wetenschappelijk taalonderzoek worden de ERP’s die volgen op verschillende stimuli dikwijls met elkaar vergeleken om meer inzicht te krijgen in de verwerking van verschillende typen linguïstische informatie. Zo kan bijvoorbeeld onderzocht worden hoe goed kinderen een onderscheid kunnen maken tussen verschillende toonhoogtes of tussen verschillende taalklanken.